Khái niệm và cách tính Chi phí sản xuất chung Overhead Cost

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của ngành sản xuất hiện nay, việc kiểm soát và tối ưu chi phí đóng vai trò quyết định đến sự thành công của doanh nghiệp. Một trong những yếu tố quan trọng cần được quan tâm đặc biệt chính là Chi phí sản xuất chung MOC (Manufacturing Overhead Cost).

Việc hiểu rõ về Chi phí sản xuất chung MOC giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.

1. Khái niệm chi phí sản xuất chung MOC là gì?

Chi phí sản xuất chung MOC là tổng hợp các chi phí gián tiếp phát sinh trong quá trình sản xuất và không trực tiếp liên quan đến việc sản xuất sản phẩm. Chi phí này không bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và nhân công trực tiếp.

Đây là những khoản chi phí không thể trực tiếp quy đổi cho một đơn vị sản phẩm cụ thể nhưng lại đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động sản xuất. Thông thường, MOH bao gồm:

Khấu hao máy móc, thiết bị: Chi phí giảm giá trị thiết bị theo thời gian.
Chi phí điện, nước phục vụ sản xuất: Chi phí năng lượng cần thiết để vận hành máy móc.
Lương nhân viên bảo trì, quản lý kho: Nhân sự hỗ trợ bảo trì và quản lý nguyên vật liệu.
Các chi phí bảo dưỡng định kỳ: Bảo trì máy móc và thiết bị nhằm đảm bảo hoạt động liên tục.

2. Đặc điểm của chi phí sản xuất chung

· Tính gián tiếp: Không gắn trực tiếp với sản phẩm

· Tính phức tạp: Khó phân bổ chính xác cho từng đơn vị sản phẩm

· Tính đa dạng: Bao gồm nhiều loại chi phí khác nhau

· Tính biến động: Có thể thay đổi theo quy mô sản xuất

3. Có những loại chi phí gián tiếp nào liên quan đến chi phí sản xuất chung MOH ?

Chi phí sản xuất chung MOC còn được gọi là chi phí gián tiếp trong sản xuất vì khó có thể theo dõi chúng đến từng sản phẩm. Những chi phí này được áp dụng cho sản phẩm cuối cùng dựa trên tỷ lệ hấp thụ chi phí chung được xác định trước. Tỷ lệ hấp thụ chi phí chung là chi phí sản xuất chung trên mỗi đơn vị hoạt động (còn được gọi là trình điều khiển chi phí) như chi phí lao động, giờ lao động và giờ máy. Sau đây là các loại chi phí được bao gồm trong chi phí sản xuất chung:

· Lao động gián tiếp

· Vật liệu gián tiếp

· Tiện ích

· Chi phí vật lý

· Chi phí tài chính

a. Lao động gián tiếp

Lao động gián tiếp là chi phí của công ty dành cho những nhân viên không trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm. Ví dụ, lương của nhân viên bảo vệ, người gác cổng, thợ sửa máy, quản lý nhà máy, giám sát và thanh tra chất lượng đều là chi phí lao động gián tiếp. Kế toán viên tính chi phí lao động gián tiếp thông qua tính giá thành dựa trên hoạt động, bao gồm xác định và phân bổ chi phí cho các hoạt động chung và sau đó phân bổ các chi phí đó cho sản phẩm.

Ví dụ: trong phương pháp tính giá thành dựa trên hoạt động, mỗi nhân viên làm việc trong cơ sở sản xuất nhưng không tham gia trực tiếp vào quy trình sản xuất sẽ ghi lại số giờ làm việc của mình và từ đó tính toán tổng chi phí rồi phân bổ chi phí cho từng sản phẩm được sản xuất.

b. Vật liệu gián tiếp

Chi phí này phát sinh cho các vật liệu được sử dụng trong sản xuất nhưng không thể phân bổ cho bất kỳ sản phẩm nào. Chi phí vật liệu gián tiếp chủ yếu liên quan đến các vật tư tiêu hao như chất bôi trơn máy móc, bóng đèn và đồ dùng vệ sinh. Kế toán viên chi phí phân bổ các chi phí này cho toàn bộ hàng tồn kho vì không thể theo dõi từng vật liệu gián tiếp được sử dụng.

Ví dụ: trong một nhà máy giấy, bột gỗ được sử dụng không được tính là vật liệu gián tiếp vì nó chủ yếu được sử dụng để sản xuất giấy. Nhưng chất bôi trơn được sử dụng để giữ cho máy móc hoạt động bình thường là chi phí gián tiếp phát sinh trong quá trình sản xuất giấy.

c. Tiện ích

Các tiện ích như khí đốt tự nhiên, điện và nước là chi phí chung biến động theo số lượng vật liệu được sản xuất. Chúng có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào nhu cầu về sản phẩm trên thị trường. Vì mức sử dụng của chúng không phải là hằng số nên chúng được đưa vào chi phí chung biến đổi. Kế toán viên tính toán chi phí này cho toàn bộ cơ sở và phân bổ cho toàn bộ hàng tồn kho sản phẩm.

d. Chi phí vật lý

Những chi phí này bao gồm các mặt hàng vật chất thiết yếu cho sản xuất. Chúng thường bao gồm chi phí của bất động sản nơi diễn ra hoạt động sản xuất và khấu hao, mua máy móc mới, chi phí sửa chữa máy móc mới và các chi phí tương tự khác. Kế toán viên tính toán chi phí này theo phương pháp số dư giảm dần hoặc phương pháp đường thẳng. Trong phương pháp số dư giảm dần, tỷ lệ khấu hao không đổi được áp dụng cho giá trị sổ sách của tài sản hàng năm. Phương pháp khấu hao đường thẳng được sử dụng để phân bổ giá trị ghi sổ của tài sản cố định một cách đồng đều trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản. Phương pháp này được sử dụng khi không có mô hình cụ thể nào về tình trạng mất giá của tài sản.

e. Chi phí tài chính

Chi phí tài chính bao gồm các chi phí tài chính thuần túy không thể tránh hoặc hủy bỏ. Chúng bao gồm thuế tài sản mà chính phủ có thể tính cho đơn vị sản xuất của bạn, phí kiểm toán và pháp lý, và các chính sách bảo hiểm. Những chi phí này không thường xuyên thay đổi và chúng được phân bổ trên toàn bộ hàng tồn kho sản phẩm.

4. Tại sao quản lý chi phí gián tiếp MOC lại quan trọng?

Hiểu rõ chi phí MOH giúp doanh nghiệp:

Quản lý chi phí hiệu quả hơn: Phân loại chính xác các chi phí gián tiếp, từ đó có cơ sở để tối ưu hóa chi phí.
Nâng cao tính chính xác của giá thành sản phẩm: Khi biết chi tiết MOH, doanh nghiệp có thể tính toán giá thành sản phẩm đúng hơn, không bỏ sót các yếu tố chi phí quan trọng.
Cải thiện khả năng cạnh tranh: Tối ưu chi phí giúp doanh nghiệp có khả năng cung cấp sản phẩm với mức giá tốt hơn mà vẫn giữ nguyên chất lượng.

5. Cách tính chi phí sản xuất chung MOC đơn giản

a. Tính chi phí sản xuất chung MOC theo thời gian vận hành sản xuất

Công thức tính chi phí sản xuất chung theo thời gian vận hành MOHH (Manufacturing Overhead Cost per Hour). thường dựa trên các phương pháp tính toán cụ thể. Một công thức đơn giản phổ biến là:

MOCH= Tổng chi phí sản xuất chung / Tổng giờ lao động hoặc giờ máy hoạt động

b. Tính chi phí sản xuất chung MOC theo số lượng sản phẩm sản xuất

Chi phí sản xuất chung theo đơn vị sản phẩm MOCU (Manufacturing Overhead Cost per Unit).

MOCU = Tổng chi phí sản xuất chung / Số lượng sản phẩm sản xuất

6. Ví dụ minh họa về tính chi phí sản xuất chung

Một công ty đã sản xuất 2.000 chiếc xe đạp điện vào năm 2023 tại Việt Nam. Sau đây là bảng phân tích chi phí chung phát sinh tại cơ sở sản xuất của họ vào năm 2023:

· Chi phí tiện ích sử dụng cho cơ sở sản xuất: 225,000,000 VND

· Chi phí điện năng cho Bóng đèn sử dụng tại cơ sở sản xuất: 175,000,000 VND

· Chi phí Sửa chữa và bảo trì thiết bị sản xuất: 737,500,000 VND

· Chi phí lao động gián tiếp: 412,500,000 VND

Tổng chi phí sản xuất gián tiếp trong một năm: 1,550,000,000 VND
Tổng chi phí sản xuất gián tiếp từng tháng sẽ là :

1,550,000,000 VND / 12 = 129,166,667 VND

Giả sử doanh nghiệp có tổng số giờ hoạt động sản xuất trung bình trong một tháng là 2,000 giờ/tháng. Ta có thể tính chi phí sản xuất chung theo thời gian vận hành MOCH như sau:

MOCH = 129,166,667 / 2000 = 64,583 VND/giờ

Với mỗi giờ máy hoạt động, doanh nghiệp sẽ tính thêm khoảng 64,500 đồng vào chi phí sản xuất sản phẩm.

Chi phí sản xuất chung cho mỗi sản phẩm MOCU với trung bình 2.000 xe đạp điện 1 năm như sau:

MOCU = 1,550,000,000 / 2000 = 775,000 VND/sản phẩm

Vậy, với mỗi chiếc xe đạp điện mà doanh nghiệp sản xuất ra, công ty sẽ chi 775,000 VND cho chi phí sản xuất chung của đơn vị đó.

Nếu công ty có kế hoạch sản xuất 3.000 sản phẩm vào năm tới, tổng chi phí sản xuất chung có thể được dự đoán bằng cách nhân chi phí sản xuất chung của một sản phẩm với tổng số sản phẩm mà công ty dự định sản xuất là 3.000 x 775,000 = 2,325,000,000 VND

7. Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sản xuất chung MOH

Một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến mức MOC bao gồm:

Quy mô sản xuất: Doanh nghiệp lớn có thể có chi phí sản xuất chung cao hơn vì số lượng máy móc và diện tích nhà xưởng lớn hơn.
Độ phức tạp của quy trình sản xuất: Các quy trình phức tạp yêu cầu nhiều nhân viên và thiết bị bảo trì.
Chi phí năng lượng: Sử dụng thiết bị tiêu thụ năng lượng cao sẽ làm tăng MOH đáng kể.
Bảo trì và bảo dưỡng máy móc: Các thiết bị cũ hoặc có nhiều sự cố cần bảo trì thường xuyên cũng ảnh hưởng đến MOC.

8. Giải pháp giúp tối ưu chi phí sản xuất chung

Tối ưu hóa chi phí sản xuất gián tiếp là một yếu tố quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả tài chính và duy trì sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Để quản lý MOC một cách hiệu quả, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

Xác định và phân tích chi phí: Trước tiên, cần xác định và phân tích chi tiết các khoản chi phí gián tiếp MOC như điện, nước, tiền thuê mặt bằng và lương nhân viên. Việc phân tích giúp nhận diện các khoản chi phí có thể tối ưu và hiểu rõ nguồn lực nào đang sử dụng ngân sách nhiều nhất.
Tối ưu hóa quy trình làm việc: Xem xét lại cách tổ chức và vận hành công việc trong doanh nghiệp. Việc cải tiến quy trình, giảm thiểu thời gian chờ và tối đa hóa hiệu suất lao động có thể giúp giảm chi phí phát sinh không cần thiết, tăng năng suất mà không tốn thêm chi phí.
Áp dụng công nghệ hiện đại: Sử dụng các công nghệ quản lý tài chính và phần mềm theo dõi chi phí giúp kiểm soát MOC hiệu quả hơn. Các phần mềm quản lý bảo trì thiết bị như CMMS EcoMaint không chỉ hỗ trợ trong việc theo dõi chi phí bảo trì mà còn tối ưu hóa quy trình làm việc, giảm sự phụ thuộc vào nhân công và nâng cao năng suất.
Đánh giá giá trị của từng chi phí: Đánh giá các chi phí từ góc độ giá trị. Hãy xem xét loại bỏ hoặc giảm thiểu những chi phí không trực tiếp đóng góp vào hoạt động và lợi nhuận. Tập trung vào các khoản chi mang lại giá trị cao nhất cho công ty.

9. Kết luận

Chi phí sản xuất gián tiếp chung là một yếu tố quan trọng trong cấu trúc chi phí của doanh nghiệp sản xuất. Việc hiểu rõ và quản lý hiệu quả các khoản chi phí này sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và tối ưu hóa lợi nhuận.